Упершыню пра Dead Space я даведаўся ў 2008 годзе з прэўю да арыгінальнай гульні ў «Віртуальных радасцях». Тон артыкула быў досыць стрыманым, маўляў, Electronic Arts шмат чаго абяцаюць, але паглядзім, што з гэтага выйдзе. Я падзяляў асцярогі аўтара і паставіўся да анонса халаднавата. У сярэдзіне нулявых выходзіла шмат фантастычных шутараў, якія прэзентавалі якую-небудзь адметную «фішку» накшталт замаруджвання/перамоткі часу (TimeShift), стральбы з дзвюх рук (Area 51), разбуральнасці асяроддзя (Legenadary), псі-здольнасцяў (Psi-Ops) і шмат чаго іншага. Па папярэдніх дадзеных Dead Space мала чым адрознівалася ад гэтай шэрай пасрэднасці: яе «фішкай» павінна была стаць прадуманая расчлянёнка ворагаў, бо гульцу супрацьстаялі не простыя іншапланетнікі ці монстры, а некраморфы — розныя мутацыі мёртвай плоці.

Спыніць гэтых рабят вельмі складана, бо яны ўжо мёртвыя, але ўсё ж рэальна, бо гэта матэрыяльная плоць як-ніяк. І вось, карыстаючыся рознымі інжынернымі сродкамі, мы практыкаваліся ў аддзяленні канечнасцяў ад мёртвых цел і выдаленні злаякасных наватвораў на велізарным прамысловым караблі класа «планетарны трыбушыльнік».

Напэўна, няма сэнсу падрабязна расказваць пра гульні Dead Space, бо гэты пост перадусім прысвячаецца кнізе, а пісаць усёахопныя лонгрыды — справа няпростая, таму адзначу толькі самае важнае. Гульня мне веееельмі спадабалася. І чым больш праходзіць часу, тым цяплей мае ўспаміны пра лета 2009 года, калі мой шатл упершыню злавіў таямнічы сігнал бедства з «Ішымуры».

Сіквел гульні я, на жаль, прапусціў, а вось трэцяя частка мне спадабалася. Ведаю, што яе прынята лаяць, а не хваліць, але я ў свой час застаўся задаволены. Цяпер такіх гульняў чамусьці зусім не робяць, а адраджаць франшызу, па ўсёй бачнасці, Electronic Arts пакуль не збіраецца. Таксама вельмі шкада, што заглухлі здымкі фільма па гульні. Мне здаецца, па гэтай гісторыі мог бы атрымаецца такі страшны і шакавальны sci-fi хорар, што «Чужы» каля яго выглядаў бы падлеткавай страшылкай. Застаецца пакуль здавольвацца мультфільмам, які я згадваў у адной з мінулых публікацый і кнігай «Мёртвы космас. Кніга 1. Пакутнік» (Dead Space: Martyr), якую нядаўна выдалі ў Расіі.

Падзагаловак «Кніга 1», як я разумею, з’явіўся на падставе таго, што нас таксама чакае выданне другой кнігі пад назвай Dead Space: Catalyst, якая раней на рускай мове не выдавалася. Спадзяюся, што за гэтым адбудзецца і выданне коміксаў, якія мне таксама вельмі цікавыя.

Дзеянне «Пакутніка» разгортваецца за 300 гадоў да падзей на «Ішымуре» і расказвае пра першы кантакт людзей з Абеліскам. Я нават коратка не буду апісваць завязку сюжэта і тлумачыць назву кнігі, каб не сапсаваць уражанне. Адзначу толькі адзін факт: кніга не пра космас. «Мёртвы космас» у назве гэта толькі адзнака франшызы.

Пры ўсім гэтым «Пакутнік» з’яўляецца самастойным творам. Гэта прыквел, у ім мала сувязяў з асноўнымі падзеямі гульнёвай трылогіі, таму кніга можа спадабацца нават тым чытачам, хто зусім не знаёмы са светам гульні.

На вокладцы жанр кнігі пазначаны як хорар, але нягледзячы на немалую колькасць жорсткіх эпізодаў, я б ахарактарызаваў «Пакутніка» як навукова-фантастычны, містычны трылер. Гісторыя носіць хутчэй дэтэктыўны характар, таму не варта чакаць шмат экшэна. Сюжэт трымае ў напрузе, таму засумаваць таксама не давядзецца, хаця пэўныя прасадкі ў апавяданні ўсё ж такі ёсць.

Мне вельмі спадабалася мова кнігі: тэкст чытаецца лёгка, а галоўнае, ён вельмі кінематаграфічны — у мяне, як у чытача, аніразу не ўзнікла неразумення, што менавіта меў на ўвазе аўтар той ці іншай фразай. Наадварот, кожны прачытаны абзац маляваў у галаве сцэны з якаснага мастацкага фільма.

Навуковы складнік, на мой погляд, выкананы на высокім узроўні: апісанне працы розных прыбораў і навуковых назіранняў кажа пра тое, што аўтар Браян Эвенсан сам знаёмы з геафізікай ці звяртаўся за кансультацыямі да спецыялістаў у гэтай вобласці.

З іншага боку, больш простыя рэчы накшталт пэўных учынкаў персанажаў выклікаюць лёгкае неўразуменне. Часам у галаве праскоквае думка: «Ну не мог такі добры аўтар дазволіць сабе такі невыразны эпізод». Толькі ўжо пасля чытання мне трапіла думка, адкуль з’явіліся некаторыя кампазіцыйныя «шурпатасці», якія, хай і не частыя, але ўсё ж маюць месца.

Справа у тым, што многае з таго, што апісана ў кнізе, раней згадвалася ў гульнёвых дзённіках ці аўдыязапісах. Я, вядома, за столькі гадоў ужо прызабыў падрабязнасці лора франшызы, таму пасля чытання кнігі звярнуўся да фанацкай wiki праекта. Мая здагадка пацвердзілася: «Пакутнік» сапраўды збірае ўрыўкавыя веды пра мінулыя падзеі з гульняў у адзіную гісторыю, якая, трэба прызнаць, атрымалася вельмі годнай, улічваючы той факт, што нават самі гульні часам супярэчылі адна адной у пытаннях, звязаных з бэкграўндам асноўных падзей.

Якасць выдання мяне прыемна здзівіла. Захавана арыгінальная вокладка, прысутнічае нават «пасхалка». Папера белая і прыемная навобмацак. Таксама пацешыла дзяленне не толькі на разделы, але і падразделы — вельмі зручна, калі вы чытаеце кнігу кароткімі сеансамі.

Слядоў перакладу я не заўважыў, а значыць, праца выканана паспяхова. Адзіны нюанс, некаторыя тэрміны і імёны крыху зменены. Але, на мой погляд, стала толькі лепш.

Увогуле, я адназначна рэкамендую раман усім фанатам Dead Space, якія любяць разбірацца ў гульнёвых сусветах, а не проста прабягаць гульні з кропкі А ў кропку Б. Для астатніх азнаямленне па жаданню.